آیا عسل تاریخ انقضا دارد | عسل فاسد می شود؟
آیا عسل فاسد می شود؟ ماندگاری عسل چقدر است؟ جواب این سوال ها با بله یا خیر معلوم نمی شود و نیاز به توضیح دارد. نگهداری درست عسل با شرایط مناسب باعث ماندگاری بیشتر عسل حتی تا چندین سال می شود. ولی بعد از مدتی ممکن است شکل ظاهری و طعم و عطر عسل تغییر کند. اگر رطوبت وارد عسل شود باعث ترشیدگی و خراب شدن عسل می شود.
آیا عسل تاریخ انقضا دارد؟
عسل حاوی ترکیباتی است که موجب می شود، باکتری هایی که غذا را فاسد می کنند، نتوانند در عسل رشد پیدا کنند. در واقع عسل به دلیل اینکه اسیدی است، فاسد نمی‌شود. همین ویژگی ضد باکتریایی عسل است، که باعث می شود مصرف آن به درمان بسیاری از بیماری ها کمک کند. بنابراین در جواب سوال کسانی که می پرسند عسل تاریخ انقضا دارد باید بگوییم اگر عسل در شرایط مطلوب و مناسب نگهداری شود تاریخ انقضا ندارد، اما نگهداری عسل در شرایط نامطلوب باعث تخمیر و فاسد شدن آن می شود.
علت ماندگاری طولانی مدت عسل
وجود بعضی خواص در عسل باعث می‌شود که این شیرین کننده طبیعی در طول زمان فاسد نشود و یا برای مدت طولانی ماندگاری داشته باشد. قند بالا، رطوبت کم، خاصیت اسیدی و آنزیم های ضد میکروب که توسط زنبور عسل ساخته می شود از دلایلی است که باعث می شود عسل تاریخ انقضا نداشته باشد و برای مدت طولانی ماندگاری داشته باشد.
قند بالا، رطوبت کم
۸۰ درصد عسل از قند تشکیل شده است که می‌تواند مانع رشد بسیاری از انواع میکروب‌ها مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها شود. قند زیاد در عسل به معنای بالا بودن فشار اسمزی است.
بالا بودن فشار اسمزی در عسل باعث می‌شود که آب از سلول‌های میکروب‌ها بیرون رفته و رشد و تولید مثل آن‌ها متوقف شود. عسل حدود 17 تا 20 درصد از آب تشکیل شده و درنتیجه فعالیت آب در عسل بسیار کم است به همین دلیل هیچ تخمیر یا خرابی در عسل اتفاق نمی‌افتد.
عسل کاملا متراکم است، اکسیژن نمی‌تواند به راحتی درون آن حل شود. این اتفاق مانع از رشد و تکثیر بسیاری از میکروب‌ها می‌شود.
اسیدی بون عسل
محیط اسیدی عسل مانع از رشد باکتری‌های کورینه باکتریوم دیفتری، اشریشیا کلی، استرپتوکوک و سالمونلا می‌شود. به‌طورکلی عسل در از بین بردن باکتری‌ها بسیار موثر است و به همین علت از آن در درمان عفونت‌ها، زخم‌ها و جای سوختگی استفاده می‌شود.
آنزیم های ضد میکروبی
زنبورها هنگام تولید عسل، آنزیمی به نام گلوکز اکسیداز را درون شهد ترشح می‌کنند. این آنزیم در حفظ فرایند تولید عسل، گلوکز اکسیداز قند به اسید گلوکونیک تبدیل شده و همچنین ترکیبی به نام هیدروژن پراکسید تولید می‌شود. به نظر می‌رسد که این هیدروژن پراکسید به خواص ضد باکتریایی عسل کمک کرده و از رشد میکروارگانیسم‌ها جلوگیری می‌کند.
چه زمانی عسل فاسد می شود؟
تحقیقات نشان داده که عسل طبیعی به دلیل ویژگی هایی که در درون خود دارد، احتمال فاسد شدن آن کم است. دقت کنید، گفتیم احتمال کم، یعنی ممکن است عسل به برخی دلایل فاسد شود. با این حال اگر عسل در شرایط خوبی نگهداری شود حتی ممکن است تا سال ها دچار فساد نشود.
5 دلایل اصلی خراب شدن عسل:
- ممکن است عسل آلوده باشد.
با اینکه عسل خاصیت ضد میکروبی دارد، اما بااین‌حال ممکن است عسل حاوی میکروب هم باشد. این میکروب‌ها از گرده‌ها، گرد و غبار یا دستگاه گوارش زنبورها به عسل منتقل شوند. به دلیل خاصیت ضد میکروبی، مقدار آن‌ها در عسل کم خواهد بود و در آن تکثیر نخواهند شد، اما این به معنای نبودن ۱۰۰ درصدی میکروب در عسل نیست.برای مثال عسل حاوی باکتری بوتولیسم است. این باکتری اگر چه برای بزرگسالان هیچ خطری ندارد، اما برای کودکان زیر یک سال به شدت خطرناک بوده و می‌تواند باعث مرگ آن‌ها شود.
- حاوی ترکیبات سمی باشد.
هنگامی که زنبورها از شهد گل‌ها تغذیه می‌کنند، ممکن است که سموم این گل‌ها را هم جذب کرده و به عسل منتقل کنند. به عنوان مثال عسل تولید شده از گل آزالیای زرد می‌تواند باعث سرگیجه، حالت تهوع و مشکل در ضربان قلب یا فشار خون شود. - زود از کندو برداشت شود.
ممکن است که عسل را قبل از رسیدن آن، برداشت کنند. در چنین شرایطی میزان آب در عسل بیشتر بوده و می‌تواند باعث مشکلاتی شود. - ممکن است عسل تقلبی باشد.
معمولا برای افزایش حجم و کاهش هزینه‌ها، زنبورها را با شربت‌های شکر از ذرت، نیشکر و چغندر تغذیه کرده یا این شربت را به محصول نهایی اضافه می‌کنند.
- شرایط نگهداری عسل نامطلوب باشد.
اگر عسل به درستی نگهداری نشود، ممکن است که خواص ضد میکروبی خود را از دست بدهد و به مرور زمان خراب شود. برای مثال اگر درب ظرف عسل باز بماند یا به خوبی بسته نشود، ممکن است که آب موجود در عسل تخمیر شود.
به طور خلاصه مهم ترین عاملی که ممکن است باعث خراب شدن عسل شود آب یا رطوبت هست که باید از وارد شدن آب داخل عسل جلوگیری کنیم رطوبت می تواند حتی باعث خراب شدن موم عسل هم شود.
برای جلوگیری از فاسد شدن عسل چیکار کنیم ؟
با رعایت برخی نکات ساده به راحتی می توانید از فاسد شدن عسل جلوگیری کنید و برای مدت طولانی عسل را نگهداری کنید.
- عسل را در ظروف شیشه‌ای با درب‌های محکم و در محیطی خنک و خشک بگذارید.
- بهترین دما برای نگهداری عسل 15 درجه سانتی‌گراد است. اما به‌طورکلی دمای اتاق از 15 تا 20 درجه سانتی‌گراد برای نگهداری عسل مناسب است.
- عسل را در یخچال نگذارید چون باعث سفت شدن عسل و زودتر رس بستن عسل می شود.
- از ورود اجسام آلوده و مرطوبی مثل قاشق خیس به داخل عسل خودداری کنید چون باعث تخمیر و ترش شدن عسل می شود.
- نگهداری عسل در ظروف فلزی موجب می شود اسید موجود در عسل باعث خوردگی فلز شده و بر روی ترکیبات عسل تاثیر منفی بگذارد. بهتر است اگر قصد نگهداری طولانی مدت را دارید، حتما عسل را درون ظروف شیشه ای، سفالی یا لعابی نگهداری کنید.
با رعایت همین چند نکته ساده به راحتی می توانید عسل را برای طولانی مدت در خانه نگهداری کنید.
