اگر شما هم دوست دار عسل هستید حتما می دانید که عسل به شکل های مختلفی به فروش می رسد. اکثر فروشگاه ها عسل پاستوریزه و فرآوری شده دارند که رنگ شفافی دارد، در صورتی که عسل خام به دلیل وجود گرده گل و بقایای زنبور کدرتر از عسل پاستوریزه است.
احتمالا نام عسل خام برایتان چندان آشنا نباشد؛ البته امکان دارد به صورت اتفاقی آن را جایی شنیده باشید. خوردن عسل خام مزایای بسیار شگفت انگیزی دارد که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
عسل خام چیست؟
عسل خام همان عسل خالص یا فیلتر نشده است. به بیان ساده تر یک مایع شیرین که مستقیما از کندو برداشت شده است. در واقع همان شهد گل است که زنبور عسل آن را جمع آوری کرده است.
کلمه خام به معنای حرارت ندیده، آفت ندیده و پردازش نشده است. این نوع عسل ابری یا مات به نظر می رسد و خوردن آن بی خطر است. معمولاً زنبوردار فقط آن را فیلتر می کند تا تکه های کوچک از جمله گرده، موم و قسمت هایی از زنبورهای مرده را از آن جدا کند.
عسل خام را می توان به دو روش تعریف کرد:
عسل خام واقعی که بدون حرارت دیدن بسته بندی و مصرف می شود. عسل خام تجاری که کمی فیلتر شده است و خلوص آن کمتر از عسلی است که به عنوان خام برچسب گذاری شده است. تولید کنندگان، بیشتر عسل هایی را که در فروشگاه های مواد غذایی پیدا می کنید، فرآوری می کنند.
گرم کردن عسل ممکن است به بهبود رنگ و بافت کمک کند و هرگونه تبلور ناخواسته را از بین ببرد اما بسیاری از آنتی اکسیدان ها و باکتری های مفید نیز در این فرآیند از بین می روند.
خام بودن عسل را چگونه تشخیص دهیم؟
به طور کلی دو راه مطمئن برای تشخیص خام بودن عسل وجود دارد.
روش اول: اولین و بهترین روش برای شناسایی عسل خام، آزمایش عسل است. فاکتور مرتبط با خام بودن عسل نیز میزان ۵-هیدروکسی متیل فورفورال یا (HMF) است. میزان این ماده در عسل تعیین کنندهی تازگی و همچنین حرارت دیدن یا ندیدن عسل است.
میزان این ماده در عسلهایی که تازه برداشت میشود اندک است اما به مرور زمان میزان این ماده افزایش پیدا میکند. همچنین با حرارت دادن عسل، میزان این ماده افزایش پیدا میکند.
میزان استاندارد این ماده در عسل طبیعی تا حداکثر ۴۰ میلیگرم در یک کیلوگرم عسل است. و مقادیر بالاتر نشان دهندهی کهنه بودن عسل و یا حرارت دیده بودن آن است.
روش دوم: همانطور که گفتیم عسل خام بعد از مدتی رس میبندد (شکرک میزند) که این نشانهای از خام بودن عسل است.
عسل معمولی یا پاستوریزه، شفاف و صاف است
فرآیند پاستوریزاسیون ظاهر عسل را بهبود می بخشد، ماندگاری آن را افزایش می دهد و سلول های مخمری را که می توانند بر طعم عسل تأثیر بگذارند از بین می برد. با این حال، پاستوریزاسیون تعداد آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی موجود در عسل را نیز کاهش می دهد.
فاکتورهای مهم در تعیین خام بودن عسل
- مقدار پرولین
- میزان دیاستاز
- میزان HMF
تفاوت عسل خام و معمولی در چیست؟
- عسل خام به طور طبیعی کدرتر از عسل معمولی است زیرا بقایای لانه ی زنبور آنقدر کوچک است که فیلتر نمی شود.
- عسل خام نسبت به عسل معمولی از نظر رنگ و بافت تنوع بیشتری دارد. رنگ عسل خام ممکن است بسته به گلهایی که زنبورها گرده افشانی کرده اند تغییر کند.
- عسل خام در مقایسه با عسل معمولی یا فرآوری شده و حرارت دیده ، سطوح بالاتری از آنزیم ها و ترکیبات عطر و طعم دهنده دارد و در آن هیچ نوع خطر دگرگونی ترکیبات دیگر به وسیله حرارت وجود ندارد.
فواید عسل خام
عسل خام خواص بی شماری دارد که از جمله مهم ترین آن ها به شرح زیر می باشد:
خواص عسل خام برای اختلالات قلب و عروق
عسل برای قلب کمک به درمان حملات قلبی آنها ممکن است شریان ها را در قلب شما گسترش دهند و جریان خون را به قلب شما افزایش دهند. آنها همچنین می توانند از ایجاد لخته شدن خون جلوگیری کنند، عسل برای قلب می تواند مانع حملات قلبی و سکته مغزی شود.
خواص عسل خام برای درمان روماتیسم
بیمار مبتلا به روماتیسم برای درمان می تواند هر روز ناشتا یک قاشق عسل خام را که چند قطره روغن سیاه دانه به آن اضافه شده است، میل نماید. به منظور تسکین دردهای ناشی از روماتیسم نیز می توان مقداری از موم عسل را با روغن سیاه دانه و روغن سیاه دانه و روغن کافور به نسبت مساوی از هر یک مخلوط نموده و در موضعی که درد روماتیسم احساس می شود، قبل از خواب مالید و آن را با پارچه ای بست تا گرم شده، درمان حاصل شود.
خواص ضد باکتری و ضد قارچی عسل خام
تحقیقات نشان داده است که عسل خام می تواند باکتری ها و قارچ های ناخواسته را از بین ببرد. این ماده به طور طبیعی حاوی پراکسید هیدروژن، یک ماده ضد عفونی کننده است. اثر آن به عنوان یک ضد باکتری یا ضد قارچ بسته به نوع عسل متفاوت است؛ اما به طور کلی می تواند به عنوان یک درمان مناسب برای باکتری زدایی باشد.
در شرایط کنونی و با رشد و گسترش ویروس های مختلف در دنیا و تلف شدن انسان های فراوانی در سراسر جهان بر اثر بیماری های ویروسی، اهمیت مصرف عسل خام بیشتر مشخص شده است. درمان بیماری کرونا یا آنفولانزا یا حداقل پیشگیری از بروز آنها می تواند با مصرف عسل خام امکان پذیر باشد.
عسل خام منبع خوبی از آنتی اکسیدان ها
عسل طبیعی خام حاوی مجموعه ای از مواد شیمیایی گیاهی بنام فلاونوئیدها و ترکیبات فنلی است که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند. برخی از انواع عسل ها به اندازه میوه و سبزیجات دارای آنتی اکسیدان هستند. آنتی اکسیدان ها به محافظت از بدن شما در برابر آسیب سلول به دلیل رادیکال های آزاد کمک می کنند. رادیکال های آزاد به روند پیری کمک می کنند و همچنین ممکن است به پیشرفت بیماری های مزمن مانند سرطان و بیماری های قلبی کمک کنند. تحقیقات نشان می دهد که ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در عسل به نام پلی فنول ممکن است در جلوگیری از بیماری های قلبی نقش داشته باشد.
حرارت دادن زیاد آنتی اکسیدان ها را از بین می برد
برخی معتقدند که پاستوریزاسیون برخی از آنتی اکسیدان های سالم موجود در عسل را از بین می برد. هیچ مطالعه رسمی در مورد چگونگی تاثیر پاستوریزاسیون بر آنتی اکسیدان هایی که در عسل وجود دارد انجام نشده است، اما برخی از این مطالعات نشان می دهد که فرآیندهای گرمایش، باعث کاهش سطح آنتی اکسیدان در مواد غذایی می شوند.
عسل طبیعی خام حاوی فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک است که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند. آنچه آنتی اکسیدان ها را کاهش می دهد اکسیداتیو استرس در بدن (وجود عدم تعادل بین فعالیت رادیکال آزاد و آنتی اکسیدان) است.
تحقیقات استرس اکسیداتیو را با بسیاری از بیماری های مزمن سلامتی، از جمله سرطان ها مرتبط دانسته اند. مطالعات نشان می دهد که آنتی اکسیدان های موجود در عسل ممکن است اثرات ضد سرطانی بر علیه انواع مختلف تومورها داشته باشند. انواع آنتی اکسیدان موجود در عسل خام بسته به نوع گل هایی که زنبورها گرده افشانی می کنند متفاوت است.
مضرات خوردن عسل خام
مضرات عسل خام هرچند در برابر فواید آن خیلی ناچیز است ولی لازم است که از ضررهای احتمالی آن هم آگاه باشیم. عسل خام حاوی باکتری ها و مواد مغذی مفید است. اما می تواند حاوی باکتری های مضر نیز باشد که باعث بوتولیسم می شود، که یک بیماری نادر اما جدی مخصوصا برای کودکان می باشد. بنابراین شما در دادن عسل خام به کودکان زیر 2 سال باید کاملا احتیاط کنید تا در صورت وجود باکتری بوتولیسم در عسل مشکلی متوجه کودک شما نگردد.